Het is een vroege ochtend als ik de Saab van collega Alex Miedema instap om naar het Vlaamse Sint Niklaas mee te rijden. Daar staat een ontmoeting met een echt grote Dakar legende op het programma. De komende Dakar wordt zijn 31e! Ja, u leest het goed: 31e Dakar rally! Ooit begonnen op een tweewieler, heeft deze Belg vooral naam en faam verworven als co-piloot of zoals hij het zelf zegt: navigator. We hebben het over niemand minder dan Charly Gotlib!
Keurig volgens planning rijden we achter de ochtendspits aan. Bij Antwerpen weet je echter dat het altijd vast staat. De Waze-app leidt de Saab zo goed mogelijk over de Antwerpse ring en gelukkig komen we ruim op tijd aan op onze bestemming. Althans… we lopen een groot kantoorpand pal aan de A14/E17 binnen, waar een receptioniste van achter haar balie ons aankijkt alsof we van mars komen.
Steun ons!
Zowel Alex als ik zijn nou niet direct de meest modieuze mannen, laat staan ‘hip and happening’ wat kleding betreft.
Achter de overdreven goed gesoigneerde vrouw staat een stereotype modeman…. uh…. modemens en plots voel ik me gigantisch ‘underdressed’. Dat de heer Gotlib in de textielhandel zit wisten we, maar dat het zo chique de friemel zou zijn niet. Zowel Alex als ik zijn nou niet direct de meest modieuze mannen, laat staan ‘hip and happening’ wat kleding betreft. Dan blijkt maar weer dat navigatie een kunst is: We zitten verkeerd!
Gelukkig niet ver van ons ‘waypoint’, lopen we een klein stukje terug naar het juiste adres en worden vriendelijk ontvangen door wederom een dame achter een balie. Gelukkig minder ‘catwalk’ modieus en het voelt daardoor een stuk toegankelijker. We worden vriendelijk verzocht even in de hal plaats te nemen en krijgen de mededeling dat de heer Gotlib er aan komt. Mooi dat we nog een bezoekje aan het sanitair kunnen maken. Na de lange autorit is dat grote noodzaak geworden, dus vlug een parallelplasje, keurig handjes wassen en dan zijn we er vervolgens helemaal klaar voor.
De heer Gotlib verschijnt in de ontvangsthal. Na het beleefd schudden van (onze schone) handjes en welkom heten, volgen we de topnavigator links, rechts, links, stukje rechtdoor, rechts, links…. of zoiets. Hoe dan ook; we komen uiteindelijk te zitten in een kantoortje dat onmiskenbaar toebehoort aan een passievolle dakarganger. De wanden zijn volgehangen met foto’s van dakarvoertuigen waar onze gastheer al zijn verhalen mee heeft beleefd. En dat zijn er veel. Veel te veel om allemaal de revue te laten passeren in de anderhalf uur die we elkaar spreken.
Het eerste Dakar avontuur van Charly Gotlib was op de motor. Het was in 1987, toen de fabrieks Peugeot’s met o.a. Ari Vatanen de dienst uitmaakten in het autoklassement en Jan de Rooij met de Turbotwin II faam maakte. De rally werd voor het eerst georganiseerd zonder grondlegger Thierry Sabine, die een jaar eerder tijdens de rally verongelukt was. Gotlib haalde de finish, maar wel buiten mededinging. Een jaar later, in 1988, werd het woestijnavontuur door Gotlib aangegaan met een Citroën Visa. Samen met Serge Ducoutumany als rijder, werd het zijn eerste ervaring als navigator. Van 1989 t/m 1991 rijdt hij de rally zelf in een 4×4 Toyota. Daarna maakt Charly Gotlib de bewuste keuze om zich te specialiseren als navigator. Na verscheidene Dakars in het autoklassement aan de zijde van verschillende coureurs, volgt in 1999 de eerste ervaring in een truck. Met Rafa Tibau aan het stuur van een Mercedes 2635 wordt hij 16e in het eindklassement bij de trucks (T4 klasse) en de 2e 6×6 die rally. In de Dakar van 2000 wordt het duo 19e met de Mercedes.
In 2003 wordt Gotlib navigator en leermeester van Elisabete Jacinto, die dan haar eerste rallyervaring in een truck heeft. Later heeft deze Portugese dame zich vooral laten gelden in de Afrika Eco Rally, die ze ook gewonnen heeft. In recente jaren (2010 en 2011) heeft Charly weer aan de zijde van Jacinto gezeten in kleinere rallyraids, waaronder de gewonnen Rally van Tunesië. Tot op de dag van vandaag werpt Gotlib zich overigens met alle liefde op als leermeester. Hij neemt regelmatig (aanstaande) navigators onder zijn hoede om de kneepjes van ‘het vak’ aan te leren. In de Dakar rallysport bestaat het werk van een co-piloot niet alleen uit het voorlezen van notes zoals in WRC rally’s, maar navigeren op zicht is minstens zo belangrijk. Daarom noemt Gotlib zich geen co-piloot maar navigator. Van een man met zo veel ervaring valt natuurlijk veel te leren. Zijn belangrijkste les is echter, dat het hele ‘spel’ van navigeren in de Dakar, vooral eentje is die ieder voor zichzelf moet ervaren. Bij Gotlib zelf kwam de ervaring met navigeren al op jonge leeftijd. Ver voor een Dakar carrière in zicht was, wist hij zich te bekwamen in het vinden van de weg. Nog altijd, en alleen een echte padvinder zal dit van zichzelf weten, zijn 64 dubbelstappen (links-rechts = 1) van Gotlib gelijk aan een afstand van 100 meter. Wie weet dat nou van zich zelf? Het tekent de geboren navigator die Gotlib wel moet zijn.
Zijn grootste sportieve succes volgt in de Dakar van 2007. In dat jaar rijdt Gotlib voor de 2e keer aan de zijde van Hans Stacey in een MAN. Na een 2e plaats in de T4 klasse het jaar ervoor, wordt nu gewonnen! Memorabel is dat het (voorlopig) de laatste Dakar is die in Afrika verreden werd. Naast de Dakar wonnen Stacey en Gotlib samen met monteur Bernard der Kinderen in 2008 ook de Trans Oriëntal. Gotlib verklapte dat Stacey nog altijd droomt om met dit ‘dream team’ op herhaling te gaan, maar zelf denkt hij dat het er niet meer van gaat komen. De jaren gaan zo langzamerhand tellen. De Dakar van 2009 zal dus naar alle waarschijnlijkheid de laatste keer zijn geweest dat dit drietal naast elkaar heeft gezeten in een rallytruck. Maar…. je weet het natuurlijk nooit.
De gewonnen rally van 2007 is dan wel het sportieve hoogtepunt, maar staat helemaal niet op de lijst van zijn favoriete dakardeelnames. Bovenaan staan dan toch de meer moeizame edities waarin het niet of nauwelijks mogelijk leek om de finish te halen. De nachten door, het graven in het zand, op z’n kant gaan met de truck en toch weer op z’n pootjes terecht komen. Dat blijft toch wel speciaal aan de rallyraid sport; niet zo zeer het sportieve succes, maar het onverwachte avontuur zorgt voor de unieke ervaringen die je voor altijd bij blijven. Nee, wat dat betreft ging de gewonnen rally in 2007 veel te makkelijk. Ook aan de soberheid van de beginjaren waarin je als deelnemers zelf alles moest regelen, koestert Gotlib warme herinneringen. Dat je zelf maar bij lokale bevolking in Afrika drinkwater moest zien te krijgen omdat de organisatie daar toen nog niet in kon voorzien. Dat je door een jongetje van 8 wordt meegenomen naar een huis, wat niet meer is dan een karig hutje. En dat allemaal omdat die jongeman het nodig vindt dat jij je maar eens moet wassen. Dat je daar dan staat in een sobere teil met water, terwijl het voelt als de fijnste ‘douche’ ooit. Die verhalen zijn voor de eeuwigheid. De ervaringen in Mauritanië zijn minder prettig om te onthouden. In 1999 werd Gotlib ingezet als onderhandelaar met rebellen die een aantal wagens uit de Dakar karavaan hadden gegijzeld. Zijn talenkennis (spreekt 7 talen, waarvan 5 vloeiend) kwamen toen van pas, maar een ontmoeting met deze vorm van agressie is verre van wenselijk. De algemene ervaringen met de bevolking van dit land zijn niet positief en nodigen Gotlib niet uit om daar terug te keren.
Betere herinneringen heeft Charly Gotlib aan de samenwerking met Frits van Eerd. Charly spreekt vol lof over de mens Van Eerd en merkt daarbij meteen op dat hij zeker geen slechte coureur is. Niet zo talentvol als Stacey, maar daar waar menig rijder in geval van tegenslag in eerste instantie de schuld geeft aan de mechaniek, de monteur, organisatie, navigator of wie of wat dan ook, zo niet in het geval van de man die in het dagelijks leven CEO is van supermarktketen Jumbo. Frits van Eerd bleef altijd rustig en vol respect. Niet alleen naar Charly, maar naar iedereen in het team. Geen luxe gedrag, terwijl hij zich dat wel zou kunnen permitteren, maar altijd gewoon één van de jongens. In 2010 zou Van Eerd beginnen aan de Dakar met Gotlib als zijn navigator, maar de overname van Super De Boer supermarkten door Jumbo gooide roet in het eten. Last minute stand-in werd Jan Lammers. Daarmee verliep de rally in een Ginaf tumultueus en kwam de equipe letterlijk met vallen (lees kantelen) en opstaan een eind op weg, maar niet tot aan de finish. In etappe 7 moesten ze de strijd staken. In 2011 kwam het dan wel tot deelname met Frits van Eerd. In een door Eimbert Timmerman gebouwde DAF reden ze naar de 17e plek in het T4 klassement en er volgden nog 3 Dakar rally’s in een gele Jumbo truck.
In 2016 en 2017 startte Charly Gotlib als navigator van Albert Llovera. Deze rijder uit het dwergstaatje Andorra is een oud-alpine skiër die op 17 jarige leeftijd debuteerde op de winter Olympische spelen van 1984, maar een jaar later raakte hij door een zwaar ski ongeluk verlamt vanaf zijn bovenlijf. Sindsdien reed hij in aangepaste rallyvoertuigen al meerdere WRC rally’s. In de Dakar van 2016 en 2017 gingen Charly en Albert samen op pad in een Tatra Jamal als onderdeel van het Bonver Dakar Project. Gotlib vertelt ons dat de benen van deze rijder stevig moesten worden vastgebonden om te voorkomen dat deze alle kanten op bewegen met alle risico van dien. Voor Gotlib staat deze Tatra Jamal met het kenmerkende kleine neusje overigens bovenaan het lijstje van meest fijne rallytrucks. Op de verbindingsroutes nam Gotlib altijd het stuur over van Llovera, dus hij spreekt niet alleen uit ervaring als navigator. Llovera rijdt de komende Dakar trouwens in een Iveco van Team De Rooy. Dat zou Gotlib ook nog wel een keer willen doen; in een Iveco Powerstar de Dakar in gaan. Een kans daarop schat hij zelf zeer klein omdat zijn carrière in de Dakar na 30 deelnames toch wel op z’n eind aan het lopen is.
Twee jaar geleden reed hij zijn 29e Dakar als navigator van Steven Rotsaert in diens wit-blauwe RTS MAN met een verdienstelijke 16e plek in het T4 klassement als resultaat. Vorig jaar werd het aan de zijde van Claude Fournier in een Can AM (SSV) zijn 30e Dakar en Gotlib vond het eigenlijk wel mooi om zo zijn carrière in de Dakar af te sluiten, maar ja….. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan en met de mooie nieuwe uitdagingen die er komen te liggen in Saudi-Arabië, gaat het er toch weer van komen. De 31e, ja u leest het nog steeds goed: 31e keer Dakar! Nu in een snelle assistentie truck van het Franse Boucou. Dit team dient als soort van wegenwacht voor menig snelle deelnemer die deze service inhuurt. Hou startnummer 537 goed in de gaten de komende Dakar. Samen met Frances Fernandez aan het stuur en monteur Jose Martins vormt Charly Gotlib de equipe die plaats zal nemen in een ex-De Rooy Iveco om weer nieuwe avonturen te verzamelen. En wie weet…. wie weet wat de verdere toekomst nog brengen mag voor deze sympathieke Dakarheld. Als CEO van textielhandel VEGOTEX International en zijn werk voor de organisatie van de Morocco Dessert Challenge zal er van verveling voorlopig geen sprake zijn.
Terwijl onze ogen nog ronddwalen langs foto’s aan de wanden die de vele verhalen en ervaringen ondersteunen, komt er een eind aan het gesprek. Charly heeft ons meegenomen door de tijd heen. Navigeerde ons middels mooie anekdotes terug de tijd in en gelukkig nog steeds met een blik naar voren. Deze grote meneer in de Dakarwereld mag het ruime arsenaal aan verhalen uit de grootste rally ter wereld verder uitbreiden. Wij wensen hem daar vanzelfsprekend alle succes bij. We lopen achter onze gastheer aan terug naar de ontvangsthal. Het gaat rechts, links, rechtdoor, rechts, links, rechts….. of zoiets. Hoe dan ook; we nemen afscheid en lopen terug naar de Saab van Alex die, naar schatting, zo’n 64 dubbelstappen op de schaal van Gotlib van de ingang op de parking staat te wachten. De Waze app wordt weer aangeslingerd, want wat moet je toch zonder goede navigatie…..
Robert Baarda, 2019
02-01-2020 update: Helaas bereikt ons het bericht dat Charly Gotlib zich wegens gezondsheidsredenen (geen ernstige) heeft moeten terugtrekken voor de Dakar 2020. Wij wensen hem beterschap en hopen dat zijn 31e Dakar deelname in 2021 alsnog een feit mag worden.
